নতুন দিল্লীঃ বহু বিতৰ্ক, বিৰোধী মিত্ৰজোঁটৰ ধাৰাবাহিক দাবী, ৰাজ্যভিত্তিক সমীক্ষাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টিৰ মাজতে অৱশেষত জাতিভিত্তিক লোকপিয়লৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিলে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে। বুধবাৰে কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটৰ ৰাজনৈতিক পৰিক্ৰমা সমিতিৰ বৈঠকত পৰৱর্তী ৰাষ্ট্রীয় লোকপিয়লৰ অংশ হিচাপে জাতি জনগণনা কৰাৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰে মোদী চৰকাৰে৷ বৈঠকৰ অন্তত এই সিদ্ধান্তৰ বিষয়ে জানিবলৈ দিয়ে কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী অশ্বিনী বৈষ্ণৱে।
বিৰোধীৰ ৰাজনৈতিক উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিত সমীক্ষাক তীব্ৰ সমালোচনা কৰি তেওঁ কয়, "বহু বছৰ ধৰি জাতি জনগণনাক লৈ অনিশ্চয়তা আছিল। এইবাৰ চৰকাৰে স্থায়ী সমাধান আনিছে। এতিয়া আৰু ৰাজ্যভিত্তিক বিভাজন নহ'ব, লোকপিয়লৰ সৈতে ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত একেলগে জাতি জনগণনা কৰা হ'ব।" অশ্বিনী বৈষ্ণৱে কয়, "আজি ৰাজনৈতিক পৰিক্ৰমা কেবিনেট কমিটীয়ে সিদ্ধান্ত লৈছে যে আগন্তুক লোকপিয়লৰ অংশ হিচাপে জাতি গণনা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ'ব। এই বিষয়টো দীৰ্ঘদিন ধৰি ৰাজনৈতিক বিতৰ্কৰ কেন্দ্ৰবিন্দুত আছে। কোনোবাই স্বচ্ছভাৱে কৰিছিল, কোনোবাই কেৱল ভোটৰ ৰাজনীতিৰ বাবেই কৰিছিল। এতিয়াৰ পৰা ই কেন্দ্ৰীয় নিয়ন্ত্ৰণত থাকিব।"
তেওঁ কংগ্ৰেছক আক্ৰমণ কৰি কয়, "২০১০ চনত প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী মনমোহন সিঙে নিজেই কৈছিল যে জাতি জনগণনাৰ বিষয়টো মন্ত্ৰীসভাত বিবেচনাৰ যোগ্য। সেই সময়ত মন্ত্ৰীৰ এটা দলো গঠন কৰা হৈছিল যদিও কংগ্ৰেছে এই সিদ্ধান্ত কেতিয়াও কাৰ্যকৰী কৰা নাছিল। তেওঁলোকে জাতিভিত্তিক তথ্য ওলোৱাটো নিবিচাৰে। তথাপিও আজি তেওঁলোকেই জাতি জনগণনাৰ দাবী জনাই আহিছে।" তেওঁ আৰু কয়, "তেলেংগানা আৰু কৰ্ণাটকৰ দৰে ৰাজ্যত ৰাজনৈতিক উদ্দেশ্যত, কোনো স্বচ্ছতা নোহোৱাকৈ জাতি জৰীপ কৰা হৈছে। ইয়াৰ ফলত সমাজত বিভ্ৰান্তিৰ সৃষ্টি হৈছে। যাতে আমাৰ সামাজিক বান্ধোনবোৰ ৰাজনীতিৰ বলি নহয়, জাতি জনগণনা দেশৰ মূল লোকপিয়ল প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তেহে কৰা হ'ব, জৰীপ হিচাপে নহয়।"
উল্লেখ্য যে, ভাৰতীয় সংবিধানৰ ২৪৬ নং অনুচ্ছেদ অনুসৰি সপ্তম অনুসূচীৰ ৬৯নং ধাৰাত লোকপিয়লৰ বিষয়টো কেন্দ্ৰীয় তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। অৰ্থাৎ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ অধীনৰ বিষয়। অশ্বিনী বৈষ্ণৱেও সেই আইনী ভিত্তিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
তেওঁ কয়, "যদিও কিছুমান ৰাজ্যই জাতিগত জৰীপ কৰিছে, তথাপিও ইয়াৰ পদ্ধতি আৰু ফলাফলত বৃহৎ অমিল দেখা গৈছে। ক'ৰবাত স্বচ্ছতা আছিল, ক'ৰবাত সেয়া আছিল মাথোঁ ৰাজনৈতিক কৌশল। সেই বৈষম্যই সামাজিক মৰ্যাদা ধ্বংস কৰিব পাৰে। সেয়েহে কেন্দ্ৰীয়ভাৱে, স্বচ্ছভাৱে জাতিগত লোকপিয়ল চলোৱাৰ সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছে। ইয়াৰ জৰিয়তে আৰ্থ-সামাজিক নীতিৰ ভেটি শক্তিশালী কৰা হ'ব।" ইফালে, কেন্দ্ৰৰ এই ঘোষণাক কেন্দ্ৰ কৰি সমগ্ৰ দেশৰ ৰাজনীতি পুনৰবাৰ উত্তপ্ত হৈ পৰিছে। কংগ্ৰেছ, আৰজেডি, এছপি, বিহাৰ চৰকাৰকে ধৰি একাংশ বিৰোধী দলে এই সিদ্ধান্তক আদৰণি জনোৱাৰ বিপৰীতে এই তথ্য ব্যৱহাৰৰ উদ্দেশ্যক লৈও সন্দেহ প্ৰকাশ কৰিছে।
বিহাৰৰ উপ-মুখ্যমন্ত্ৰী সম্ৰাট চৌধুৰীয়ে এই সিদ্ধান্তক “ঐতিহাসিক” বুলি অভিহিত কৰে। পাটনাত এক সংবাদমেলত তেওঁ কয় যে নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে দীৰ্ঘদিনীয়া দাবী পূৰণ কৰিছে। এয়া পিছপৰা জনগোষ্ঠীৰ বাবে ন্যায়ৰ এক নতুন আৰম্ভণি। এই সিদ্ধান্তৰ জৰিয়তে বিহাৰত জাতিভিত্তিক ভোট বেংকৰ গুৰুত্ব কেন্দ্ৰই কাৰ্যকৰীভাৱে স্বীকাৰ কৰিছে বুলিও তেওঁ দাবী কৰে।
ইফালে, কংগ্ৰেছৰ সাধাৰণ সম্পাদক জয়ৰাম ৰমেশে কয়, "আমি বাৰে বাৰে জাতি লোকপিয়লৰ দাবী জনাই আহিছো। আজি যদি চৰকাৰে কোনো সিদ্ধান্ত লৈছে তেন্তে সেয়া নিশ্চয় আদৰণীয়। কিন্তু ইমান দেৰি কিয়? এই তথ্য ৰাজনৈতিক অস্ত্ৰলৈ পৰিণত কৰা উচিত নহয়, বৰঞ্চ সাংবিধানিক নীতিৰ ভিত্তিত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত।" জাতি জনগণনাক লৈ চৰকাৰৰ সদিচ্ছাক লৈ সন্দেহ ব্যক্ত কৰে ৰমেশে। এখে সময়তে আৰজেডি নেতা তেজস্বী যাদৱে বিজেপিক স্পষ্ট সকীয়নি প্ৰদান কৰি কয়, "জাতি জনগণনা গুৰুত্বপূৰ্ণ, কিন্তু আমি চকু মেলি ৰাখিম। বিজেপিয়ে এই তথ্য বিভাজনকাৰী ৰাজনীতিৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা উচিত নহয়।"
সমাজবাদী পাৰ্টিৰ নেতা অখিলেশ যাদৱে কয়, "এই সিদ্ধান্ত ইণ্ডিয়া মিত্ৰজোঁটৰ অবিৰত আন্দোলনৰ ফল। এতিয়া এই হিচাপৰ ভিত্তিত বাজেট, শিক্ষা আৰু সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত পিছপৰা জনগোষ্ঠীৰ বাবে সুবিধা নিশ্চিত কৰিব লাগিব।" উল্লেখ্য যে, ২০১১ চনৰ আৰ্থ-সামাজিক আৰু জাতি লোকপিয়লত আংশিক তথ্য সংগ্ৰহ কৰা হৈছিল যদিও ৰাজনৈতিক কাৰণত প্ৰকাশ হোৱা নাছিল। আৰু ১৯৩১ চনত ব্ৰিটিছ শাসনৰ পিছৰে পৰা বৰ্ণগত তথ্য ইমান বৃহৎ পৰিসৰত সংগ্ৰহ কৰা হোৱা নাই। সেই স্থানত এইবাৰ কেন্দ্ৰৰ অধীনস্থ মহাপঞ্জীয়ক আৰু লোকপিয়ল আয়ুক্তৰ তত্বাৱধানত জনগোষ্ঠীয় তথ্য সংগ্ৰহ, বিতৰণ, আৰু কেন্দ্ৰীয় লোকপিয়লৰ জৰিয়তে ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব।
অন্যহাতে তথ্য সংগ্ৰহ আৰম্ভ হ’লেই সংৰক্ষণ নীতি, শিক্ষা নীতি, ৱাৰ্ড আৰু পঞ্চায়ত পৰ্যায়ত পুঁজি আবণ্টন, সংৰক্ষণৰ হাৰৰ পুনৰ মূল্যায়ন আদি গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়সমূহৰ ভিত্তি গঠন হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছে। কিন্তু কাৰ্যক্ষেত্ৰত এই সিদ্ধান্ত কিমান ফলপ্ৰসূ হ’ব সেয়া নিৰ্ভৰ কৰিব চৰকাৰে এই প্ৰক্ৰিয়াটো কিমান স্বচ্ছ আৰু নিৰপেক্ষভাৱে ৰূপায়ণ কৰিব পাৰে তাৰ ওপৰত। প্ৰণিধানযোগ্য যে, 'ভাৰত জোড়ো’ আন্দোলনৰ সময়ৰ পৰাই কংগ্ৰেছ সাংসদ ৰাহুল গান্ধীকে ধৰি বিৰোধী ইণ্ডিয়া মিত্ৰজোঁটে সমগ্ৰ দেশজুৰি জাতি জনগণনাৰ দাবী উত্থাপন কৰি আহিছিল।