গুৱাহাটীঃ চকিয়াল গাঁৱৰ হাবিখনৰ পৰা হাতৰ মুঠিত জোনাকী লৈ অহা কবিজন আৰু নাই। বৃহস্পতিবাৰে পুৱা ১১.৫৫ বজাত শেষ নিশ্বাস ঘটে গোলাপী জামুৰ লগ্নৰ কবি কাব্যঋষি নীলমণি ফুকনৰ। কবিতাৰেই দেশৰ সাহিত্যজগতৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান লাভ কৰা নীলমণি ফুকনৰ সহজ-সৰল জীৱনটোৱে কাকনো স্পৰ্শ নকৰে! কাব্যঋষি গুচি যোৱাৰ পৰত সকলোৱে তেওঁৰ জীৱনৰ বহু কথা আকৌ এবাৰ জানিবলৈ আগ্ৰহী হৈ উঠিছে৷
দেশে স্বাধীনতা লাভ কৰা পূৰ্বেই ১৯৩৩ চনৰ ১০ ছেপ্টেম্বৰত গোলাঘাট জিলাৰ দেৰগাঁৱত জন্ম গ্ৰহণ কৰিছিল নীলমণি ফুকনে৷ কৈশোৰৰ পৰাই কবিতাৰ প্ৰেমিক আছিল নীলমনি ফুকন৷ অসমীয়া ভাষাৰ এজন কবি, কলা-সমালোচক, অধ্যাপক, সাহিত্যিক ফুকনে কবিতাৰ জগতখনত প্ৰৱেশ কৰিছিল ১৯৫০ চনতেই৷ অসমীয়া কবিতাত প্ৰতীকবাদ আৰু চিত্ৰকল্পবাদক বিশেষ মাত্ৰা প্ৰদান কৰা কবিগৰাকীয়েই হৈছে নীলমণি ফুকন। তেওঁৰ সৃষ্টিৰাজিৰ অন্যতম হ'ল 'সূৰ্য হেনো নামি আহে এই নদীয়েদি', 'কবিতা', আৰু 'গোলাপী জামুৰ লগ্ন'।
'কবিতা' শীৰ্ষক স্ব-নিৰ্বাচিত কাব্যগ্ৰন্থৰ কাৰণে তেওঁক ১৯৮১ চনত প্ৰদান কৰা হৈছিল সাহিত্য অকাডেমি বঁটা। ১৯৯০ চনত ভাৰত চৰকাৰে পদ্মশ্ৰী সন্মানেৰে সন্মানিত কৰিছিল। ইয়াৰোপৰি ১৯৯১ চনত ছগনলাল জৈন বঁটা, ১৯৯৭ চনত অসম উপত্যকা সাহিত্য বঁটা আৰু সাহিত্য অকাডেমিৰ ফালৰ পৰা শ্ৰেষ্ঠ সাহিত্যিক সন্মান সাহিত্য অকাডেমিৰ ফেল' ২০০২ চনত প্ৰদান কৰা হৈছিল। কবি ফুুুুকনক ২০১৯ বৰ্ষৰ ১৯ আগষ্ট তাৰিখে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ে সন্মানীয় 'ডি লীট' উপাধি প্ৰদান কৰিছিল।
নতুন দিল্লী স্থিত ভাৰতীয় জ্ঞানপীঠে ২০২১ চনত, নীলমণি ফুকনক সাহিত্যক্ষেত্ৰলৈ আগবঢ়োৱা তেওঁৰ অসামান্য অৱদানৰ বাবে প্ৰদান কৰা হৈছিল ২০২০ বৰ্ষৰ জ্ঞানপীঠ বঁটা৷ এই বঁটা লাভ কৰা তেওঁ তৃতীয়গৰাকী অসমীয়া সাহিত্যিক। ফুকনৰ জন্ম হৈছিল অসমৰ গোলাঘাট জিলাৰ দেৰগাঁৱত। তেওঁ ইতিহাস বিষয়ত ১৯৬১ চনত গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। ১৯৬৪ চনত তেওঁ গুৱাহাটীৰ আৰ্য বিদ্যাপীঠ মহাবিদ্যালয়ত অধ্যাপক হিচাপে যোগদান কৰিছিল। ১৯৯২ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰি সম্পূৰ্ণৰূপে সাহিত্যৰ জগতখনৰ সৈতে ওতঃপ্ৰোতভাৱে জড়িত হৈ পৰে নীলমণি ফুকন।
তেওঁৰ ৰচিত উল্লেখযোগ্য গ্ৰন্থসমূহৰ ভিতৰত 'সূৰ্য হেনো নামি আহে এই নদীয়েদি’ (১৯৬৩), 'নিৰ্জনতাৰ শব্দ’ (১৯৬৫), 'আৰু কি নৈঃশব্দ’ (১৯৬৮), 'জাপানী কবিতা’ (১৯৭১), 'ফুলি থকা সূৰ্যমুখী ফুলটোৰ ফালে’ (১৯৭৩), 'কাঁইট গোলাপ আৰু কাঁইট’ (১৯৭৫), 'গোলাপী জামুৰ লগ্ন’ (১৯৭৭), 'গাৰ্থিয়া লৰ্কাৰ কবিতা’ (১৯৮১), 'নৃত্যৰতা পৃথিৱী’ (১৯৮৫), 'সাগৰতলিৰ শংখ’ (হীৰেন গোহাঁইৰ দ্বাৰা নিৰ্বাচিত কবিতাৰ সংগ্ৰহ, ১৯৯৪), 'চীনা কবিতা’ (১৯৯৬), 'অলপ আগতে আমি কি কথা পাতি আছিলোঁ’ (২০০৩), 'কুৰি শতিকাৰ অসমীয়া কবিতা’ (১৯৭৭), 'অৰণ্যৰ গান’ (১৯৯৩) আদি অন্যতম।
মানুহক আমনি দিবলৈ বেয়া নোপোৱা মানুহজন...
জীৱনত কোনোদিনেই কাকো আমনি দিয়া নাছিল তেওঁ। কোনোৱে সামান্য আমনি পোৱা বুলি জানিলেই ইস-আস কৰি উঠিছিল ঋষিতুল্য মানুহজনে। সেয়েহে তেওঁ বিচাৰিছিল মৃত্যুৰ পাছতো তেওঁৰ বাবে যাতে কোনেও আমনি নাপায়। কবিৰ সেই ইচ্ছা অনুসৰিয়েই আনৰ অসুবিধা নোহোৱাকৈ ঘৰৰ ওচৰৰে ভূতনাথ শ্মশানত বিয়লি ৩-৫০ বজাত ৰাজ্যিক মৰ্যাদাৰে সম্পন্ন কৰা হয় তেওঁৰ শেষকৃত্য। কাৰোবাৰ বাবে শৱদেহ ৰাখি নথবলৈও মৃত্যুৰ পূৰ্বতেই অনুৰোধ কৰিছিল কবিগৰাকীয়ে। মৃত্যুৰ পিছত শ্ৰদ্ধাঞ্জলি অনুষ্ঠান, স্মৃতি ৰক্ষা সমিতি গঠন নকৰিবলৈকো কৈ গৈছিল কবিগৰাকীয়ে। এয়াই আছিল নীলমণি ফুকনৰ ব্যক্তিত্ব।
ৰাজ্যজুৰি শোক, মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰো শোক প্ৰকাশ
কাব্যঋষি নীলমনি ফুকনৰ বিয়োগত ৰাজ্যজুৰি শোকৰ ছাঁ পৰিছে। কবিগৰাকীৰ মৃত্যুত গভীৰ শোক ব্যক্ত কৰিছে ড০ হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই ৷ তেওঁৰ মৃত্যু সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰখনৰ বাবে এক অপূৰণীয় ক্ষতি আখ্যা দিছে মুখ্যমন্ত্ৰী ড০ শৰ্মাই ৷ 'জ্ঞানপীঠ বঁটাৰে বিভূষিত ফুকনদেৱে অসমীয়া কবিতা-ভাষা-সাহিত্যৰ বৰপেৰা চহকী কৰাৰ লগতে সৃষ্টিশীলতাৰ অনন্য পৰিভাষা জাতিটোলৈ আগবঢ়াই গ'ল। তেখেতৰ বিয়োগ অসম আৰু অসমীয়া জাতিসত্তাৰ বাবে কাহানিও পূৰণ কৰিব নোৱৰা ক্ষতি।'-এক শোক বাৰ্তাত এইদৰে কয় মুখ্যমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে। মুখ্যমন্ত্ৰীৰ লগতে প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱাল, মন্ত্ৰী জয়ন্তমল্ল বৰুৱা, পীয়ুষ হাজৰিকা, কংগ্ৰেছৰ সভাপতি ভূপেন বৰায়ো কবিগৰাকীৰ বিয়োগত গভীৰ শোক প্ৰকাশ কৰে৷