নতুন দিল্লীঃ শুল্ক নীতিক অস্ত্ৰ কৰি কাৰ্যতঃ সমগ্ৰ বিশ্ব অৰ্থনীতিক অস্থিৰতালৈ ঠেলি দিছে মাৰ্কিন ৰাষ্ট্ৰপতি ড’নাল্ড ট্ৰাম্পে। ২ এপ্ৰিলত তেওঁৰ এই ঘোষণাৰ পিছত সোমবাৰে পুৱাৰে পৰা এছিয়াৰ বিভিন্ন শ্বেয়াৰ বজাৰত ৰক্তক্ষয় আৰম্ভ হয়। জাপান, দক্ষিণ কোৰিয়া, চীন, অষ্ট্ৰেলিয়া, নিউজিলেণ্ডৰ দৰে দেশৰ ষ্টক সূচকাংকসমূহ হ্ৰাসৰ জোৱাৰে উটুৱাই লৈ যায়।
আতংক ইমানেই বৃদ্ধি পায় যে বহু দেশে চাৰ্কিট ব্ৰেকাৰ সক্ৰিয় কৰি সাময়িকভাৱে লেনদেন বন্ধ কৰিবলগীয়া হ’ল। এনে পৰিপ্ৰেক্ষিততে আজিৰ দিনটোক ১৯৮৭ৰ 'ক’লা সোমবাৰ’ৰ পুনৰাবৃত্তি বুলি অভিহিত কৰিছে। বহু কোম্পানীৰ শ্বেয়াৰৰ মূল্যও একে হাৰত হ্ৰাস পাইছে, সমগ্ৰ বিশ্বতে ইয়াৰ পতন ঘটিছে। বিশ্লেষকসকলৰ মতে ট্ৰাম্পে হঠাতে শুল্ক ঘোষণা কৰাৰ পিছত বজাৰত যি অস্থিৰতা দেখা গৈছে সেয়া ভয়ংকৰ।
জাপানত নিকেই সূচকাংক ৯ শতাংশ আৰু টপিক্স ৭.৫ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। দক্ষিণ কোৰিয়াৰ কস্পি সূচকাংক ৪.৪ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। কোৰিয়াৰ শ্বেয়াৰ মাৰ্কেট ৫ মিনিটৰ বাবে বন্ধ কৰিবলগীয়া হৈছিল। চীনত চাংহাই কম্পোজিট সূচকাংক ৬.৭ শতাংশ আৰু চি এছ আই ৩০০ সূচকাংক ৭.৫ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। হংকঙৰ হাং চেং সূচকাংক ৯ শতাংশতকৈ অধিক হ্ৰাস পোৱাৰ বিপৰীতে টাইৱানৰ টেইক্স সূচকাংক ৯.৭ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। ফক্সকন আৰু টি এছ এম চিকে ধৰি বহু কোম্পানীৰ শ্বেয়াৰত চাৰ্কিট ব্ৰেকাৰ ট্ৰিগাৰ কৰা হৈছে।
অষ্ট্ৰেলিয়াৰ এ এছ এক্স ২০০ সূচকাংক ৬.৩ শতাংশ হ্ৰাস পোৱাৰ বিপৰীতে নিউজিলেণ্ডৰ এন জি এক্স ৫০ সূচকাংক ৩.৫ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। খবৰ অনুসৰি অষ্ট্ৰেলিয়াই এদিনতে ১৬০ বিলিয়ন ডলাৰৰ বজাৰ মূল্য হেৰুৱাইছে।
এই পতনে ভাৰতীয় শ্বেয়াৰ বজাৰতো প্ৰভাৱ পেলাইছে। এদিনতে চেন্সেক্সৰ মূল্য ২২২৬.৭৯ পইণ্ট হ্ৰাস পাই প্ৰায় ৩ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। নিফ্টিয়ে ৭৪২.৮৫ পইণ্ট হেৰুৱাই ২২,১৬১.৬০ পইণ্টত বন্ধ হয়। বিনিয়োগকাৰীয়ে এদিনতে ১৪ লাখ কোটি টকাৰ সম্পত্তি হেৰুৱাবলগীয়া হয়, যিটো পূৰ্বৰ ছেছনত ৪০৩.৩৪ লাখ কোটি টকা আছিল। মিডকেপ আৰু স্মলকেপ সূচকাংক ক্ৰমে ৩.৪৬% আৰু ৪.১৩% হ্ৰাস পাইছে। বিএছই মিডকেপৰ সূচকাংক ৩৯,১০৭.৯৬ত শেষ হোৱাৰ বিপৰীতে স্মলকেপৰ সূচকাংক ৪৩,৯৭৪.৩৬ত উপনীত হয়। আমেৰিকাৰ বজাৰতো সন্ধিয়া ব্যাপক অৱনতি ঘটিছে। এছ এণ্ড পি ৫০০ৰ ফ্যুচাৰ ৪.২ শতাংশ, ডাউ জ’নছ ৩.৫ শতাংশ, নাছডাকৰ ৫.৩ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে।
ইয়াৰ পিছতো নিজৰ স্থিতিত অটল হৈ আছে ট্ৰাম্প। তেওঁ কয় যে এইটো এটা অৰ্থনৈতিক বিপ্লৱ, আৰু অৱশেষত আমেৰিকাই জয়ী হ’ব। ট্ৰাম্পে কয় যে চীন আৰু ইউৰোপীয় সংঘৰ সৈতে হোৱা বাণিজ্যিক ঘাটি শুল্ক আৰোপ নকৰাকৈ বন্ধ কৰাটো সম্ভৱ নহয়। তেওঁ স্পষ্টকৈ কৈছে যে এই ঘাটি সমাধান নোহোৱালৈকে কোনো বাণিজ্যিক চুক্তি নহয়। ২ এপ্ৰিলৰ পৰা ঘোষণা কৰা প্ৰথম পৰ্যায়ৰ শুল্ক ১০ শতাংশ হাৰত ৫ এপ্ৰিলৰ পৰা কাৰ্যকৰী হৈছে। দ্বিতীয় পৰ্যায়ৰ কাম আৰম্ভ হ’ব ৯ এপ্ৰিলৰ পৰা, য’ত বহু দেশৰ সামগ্ৰীৰ ওপৰত ১১ৰ পৰা ৫০ শতাংশলৈকে অতিৰিক্ত শুল্ক আৰোপ কৰা হ’ব।
এই ঘোষণাই সোমবাৰে শ্বেয়াৰ বজাৰত আতংকৰ সৃষ্টি কৰে। এই আৰ্থিক পতনে আটাইতকৈ ডাঙৰ আঘাত দিছে দেশৰ চাৰি ধনকুবেৰ মুকেশ আম্বানি, গৌতম আদানি, সাৱিত্ৰী জিন্দাল আৰু শিৱ নাদৰক। এদিনতে তেওঁলোকৰ মুঠ লোকচান হৈছে ১০ বিলিয়ন ডলাৰ, যিটো ভাৰতীয় মুদ্ৰাত প্ৰায় ৮৬ হাজাৰ কোটি টকা। ফৰ্বছৰ তালিকাত থকা চাৰিজন লোকৰ ভিতৰত সৰ্বাধিক ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে মুকেশ আম্বানিয়ে। তেওঁৰ মুঠ সম্পত্তি ৩.৬ বিলিয়ন ডলাৰ হ্ৰাস পাই ৮৭.৭ বিলিয়ন ডলাৰ হৈছে। আদানিয়ে ৩ বিলিয়ন ডলাৰ হেৰুৱাইছে, তেওঁৰ বৰ্তমানৰ সম্পত্তি ৫৭.৩ বিলিয়ন ডলাৰ।
জিন্দাল পৰিয়ালৰ সম্পত্তি ২.২ বিলিয়ন ডলাৰ হ্ৰাস পাই ৩৩.৯ বিলিয়ন ডলাৰত উপনীত হৈছে। ১.৫ বিলিয়ন ডলাৰ লোকচানৰ সন্মুখীন হৈছে শিৱ নাদৰ। কেৱল কোটিপতিয়েই নহয়, সাধাৰণ বিনিয়োগকাৰীয়েও চৰম লোকচানৰ সন্মুখীন হৈছে। ট্ৰেণ্ট, টাটা ষ্টীল, টাটা মটৰ্ছ, জে এছ ডব্লিউ ষ্টীল, শ্ৰীৰাম ফাইনেন্সকে ধৰি কেইবাটাও কোম্পানীৰ শ্বেয়াৰ ব্যাপক হ্ৰাস পাইছে। অটোমোবাইল আৰু আই টি কোম্পানীসমূহৰ শ্বেয়াৰ ৪ৰ পৰা ৭ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। আদানি গ্ৰুপৰ কেইবাটাও কোম্পানীৰ শ্বেয়াৰ ৭ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। মিডকেপ আৰু স্মলকেপৰ শ্বেয়াৰ ক্ৰমে ৬.২ আৰু ৪.৬ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে।
বজাৰ বিশেষজ্ঞসকলে এই দুৰ্যোগৰ বাবে প্ৰত্যক্ষভাৱে ট্ৰাম্পৰ শুল্ক নীতিক দোষাৰোপ কৰিছে। তেওঁলোকৰ মতে, বিশ্বৰ বজাৰখন বৰ্তমান চৰম অনিশ্চয়তাৰ মাজেৰে পাৰ হৈ আছে, গতিকে বিনিয়োগত ৰিস্ক নোলোৱাকৈ অপেক্ষা কৰাটো বুদ্ধিমানৰ কাম হ’ব। অৱশ্যে ভাল খবৰটো হ’ল ভাৰতৰ জিডিপিৰ মাত্ৰ ২ শতাংশহে আমেৰিকাৰ ৰপ্তানিৰ পৰা আহে। ফলত ক্ষতিৰ প্ৰভাৱ ইমান বেছি নহ’বও পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ভাৰত আৰু আমেৰিকাৰ মাজত দ্বিপাক্ষিক বাণিজ্যিক চুক্তিৰ বাবে আলোচনা চলি আছে, যিটো সফল হ’লে ভাৰতীয় সামগ্ৰীৰ ওপৰত শুল্ক হ্ৰাস হ’ব পাৰে।