নতুন দিল্লী, ১৩ নৱেম্বৰঃ বুলড’জাৰ নীতিক লৈ কঠোৰ স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে। শেহতীয়াকৈ কোনো অপৰাধমূলক গোচৰত নাম সাঙোৰ খাই পৰাৰ পিছতে বুলড’জাৰ চলাই অভিযুক্তৰ ঘৰ ভঙাৰ নতুন বিচাৰ নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰিছে কেইবাখনো বিজেপিশাসিত চৰকাৰে। কিন্তু এই বুলড’জাৰ নীতিক লৈ উচ্চতম ন্যায়ালয়ত দাখিল কৰা একাধিক আবেদনৰ আজি শুনানি গ্ৰহণ কৰে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে। এই শুনানিকালতে বুলড’জাৰ নীতি গ্ৰহণ কৰাসকলক কঠোৰ সকিয়নী প্ৰদান কৰিছে সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয়ে।
উচ্চতম ন্যায়ালয়ে কয় যে আৰক্ষী-প্ৰশাসন ন্যায়পালিকাৰ উৰ্ধত নহয়। বিচাৰৰ পূৰ্বে অভিযুক্তক দোষী সাব্যস্ত কৰিব নোৱাৰি। কোনো প্ৰশাসন অথবা চৰকাৰে যাতে নিজৰ ইচ্ছা মতেই য’তে ত’তে বুলড’জাৰ চলাব নোৱাৰে, তাৰ বাবেও গাডলাইন জাৰি কৰিছে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে। উল্লেখ্য যে, অপৰাধমূলক গোচৰত নাম উল্লেখ থকা অভিযুক্তৰ ঘৰত বুলড’জাৰ চলোৱাৰ বিৰুদ্ধে আদালতত দাখিল কৰা হৈছিল কেইবাখনো আবেদন। আবেদনকাৰীসকলে ন্যায় বহিৰ্ভূতভাৱে ‘বুলড’জাৰ নীতি’ জাপি দিয়া বুলি অভিযোগ কৰি আদালতত এই আবেদনসমূহ দাখিল কৰিছিল।
বুধবাৰে ন্যায়াধীশ বি আৰ গৱাই আৰু কেভি বিশ্বনাথনৰ বিচাৰপীঠে এনে আবেদনসমূহৰ শুনানি গ্ৰহণ কৰি বুলড’জাৰ নীতিক তীব্ৰ সমালোচনা কৰে। শুনানিৰ সময়ত ন্যায়াধীশ গাৱাইয়ে কয় যে মূৰৰ ওপৰত এখন চালি নিৰ্মাণ কৰাটো প্ৰতিটো পৰিয়ালৰে সপোন। এইখিনিতে প্ৰশ্ন হয় যে কাৰোবাৰ আশ্ৰয় কাঢ়ি লোৱাৰ অধিকাৰ আৰক্ষী-প্ৰশাসনৰ আছেনে? ন্যায়াধীশ গৱাইয়ে কয়, "গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ এখনৰ ভিত্তিয়েই হৈছে আইনৰ শাসন। আৰু আইনত কোৱা হৈছে যে অভিযুক্তক আগতীয়াকৈ দোষী সাব্যস্ত কৰিব নোৱাৰি। চৰকাৰৰ অত্যাচাৰী কাৰ্য্যৰ পৰা নাগৰিকক ৰক্ষা কৰিবলৈ সংবিধানে কিছুমান অধিকাৰ প্ৰদান কৰিছে। আইনৰ শাসনে কয় যে কাৰো সম্পত্তি ইচ্ছাকৃতভাৱে কাঢ়ি নিব নোৱাৰি।"
ন্যায়াধীশ গৱাইয়ে লগতে কয়, "আৰক্ষী-প্ৰশাসন কেতিয়াও ন্যায়পালিকাৰ বিকল্প হ'ব নোৱাৰে। ইয়াত জনসাধাৰণৰ প্ৰতি জবাবদিহিতাৰ প্ৰশ্নটো জড়িত হৈ আছে। যদি আৰক্ষী-প্ৰশাসনে কোনো অভিযুক্ত ব্যক্তিৰ ঘৰত বুলড’জাৰ চলায়, তেন্তে ক্ষমতা বিভাজনৰ নীতি উলংঘা কৰা হয়।" আদালতে মন্তব্য কৰে যে বুলড’জাৰ চলাবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া বিষয়াজনৰ ওপৰত দায়িত্ব পৰিব।
আদালতে কয়, "চৰকাৰ কিম্বা আমোলাই স্বৈৰাচাৰী আৰু অতি সক্ৰিয়ভাৱে কাম কৰিব নোৱাৰে। যদি কোনো বিষয়াই নিজৰ ক্ষমতাৰ অপব্যৱহাৰ কৰে, স্বৈৰাচাৰীভাৱে কাম কৰে, তেন্তে তেওঁক ৰেহাই দিয়া নহ'ব।" আদালতে লগতে এয়াও কয় যে যেতিয়া কোনো এটা আৱাস অবৈধ বুলি চিহ্নিত কৰি বুলড’জাৰ চলোৱা হয়, আৰু ওচৰৰ বাকী ঘৰবোৰ এৰি দিয়া হয়, তেন্তে ইয়াৰ দ্বাৰা এইটোৱে বুজিব লাগিব যে বুলড’জাৰ চলোৱাৰ প্ৰকৃত উদ্দেশ্য অবৈধ আৱাসটো ভাঙি পেলোৱা নহয়, ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে বিচাৰ অবিহনে অভিযুক্তক শাস্তি প্ৰদান কৰাহে। যদি পৰিয়ালৰ কোনো এজন অভিযুক্ত হয়, তেন্তে বাকীসকলৰ মূৰৰ ওপৰৰ পৰা চালিখন কাঢ়ি লোৱাৰ অধিকাৰ কোনে দিলে বুলিও প্ৰশ্ন কৰে আদালতে।
ইফালে এই শুনানিকালত অবৈধ নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত বুলড’জাৰ নীতিৰ বাবেও নিয়ম নিৰ্ধাৰণ কৰে আদালতে। আদালতৰ নিৰ্দেশ অনুসৰি, কাৰণ দৰ্শোৱাৰ জাননী অবিহনে এতিয়াৰে পৰা কোনেও বুলড’জাৰ চলাব নোৱাৰিব। যিজন ব্যক্তিক জাননী প্ৰেৰণ কৰা হয়, তেওঁ ১৫ দিনৰ ভিতৰত উত্তৰ দিব লাগিব। স্থানীয় নিয়ম অনুসৰি সময় বৃদ্ধি কৰিব পাৰিব। কেৱল জাননী দিয়াই নহয়, নিৰ্মাণৰ কাম কিয় অবৈধ বুলি কোৱা হৈছে, কি আইন উলংঘা কৰিছে আদি বিতং তথ্যও জাননীযোগে প্ৰদান কৰিব লাগিব বুলিও আদালতে নীতি নিৰ্ধাৰণ কৰি দিয়ে।
আদালতে কয় যে, স্থানীয় প্ৰশাসনে যিজন ব্যক্তিলৈ জাননী প্ৰেৰণ কৰে, তেওঁৰ উত্তৰ অনুসৰি আগবাঢ়িব লাগিব। যদি নিৰ্মাণ অবৈধ হয়, তেন্তে ১৫ দিনৰ সময় দিব লাগিব আৰু যেতিয়া কোনোধৰণৰ আপত্তি নাথাকিব অথবা আদালতে স্থগিতাদেশ জাৰি নকৰিব, তেতিয়াহে বুলড’জাৰ চলাব পাৰিব বুলিও সতৰ্ক কৰি দিয়ে সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয়ে।
উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ বিচাৰপীঠে লগতে কয় যে, আদালতৰ নিৰ্দেশ অমান্য কৰিলে ইয়াক আদালত অৱমাননা হিচাপে গণ্য কৰা হ’ব। যিজন ব্যক্তিৰ নিৰ্দেশনাত বুলডজাৰ চলোৱা হ’ব, তেওঁ ভাঙি পেলোৱা নিৰ্মাণ পুনৰ সজাৰ দায়িত্বও ল’ব লাগিব আৰু তাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ধন তেওঁৰ দৰমহাৰ টকাৰ পৰা কৰ্তন কৰা হ’ব।একে সময়তে আদালতে পৌৰসভাসমূহক তিনি মাহৰ ভিতৰত অবৈধ নিৰ্মাণৰ ওপৰত প্ৰেৰণ কৰা কাৰণ দৰ্শোৱাৰ জাননীৰ বাবে পৰ্টেল তৈয়াৰ কৰিবলৈও নিৰ্দেশ দিয়ে।
উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ এই কঠোৰ নিৰ্দেশনাৰ পিছতে প্ৰথম প্ৰতিক্ৰিয়া ব্যক্ত কৰিছে উত্তৰ প্ৰদেশ চৰকাৰে। বিগত সময়ছোৱাত অভিযুক্তৰ ঘৰত বুলড’জাৰ চলাই সমৰ্থকৰ পৰা বাহ বাহ লোৱা উত্তৰ প্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰী যোগী আদিত্যনাথক পূৰ্বেও বুলড’জাৰ নীতিক লৈ কাঠগড়াত থিয় কৰাইছিল উচ্চতম ন্যায়ালয়ে। যোগী আদিত্যনাথৰ আৰ্হিৰেই পৰৱৰ্তী সময়ত এই বুলড’জাৰ নীতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল আন কে’বাখনো বিজেপি শাসিত প্ৰদেশত।
অসমতো এই বুলড’জাৰ নীতি প্ৰয়োগেৰে শক্তি প্ৰদৰ্শন কৰি আদালতৰ ৰোষত পৰিবলগীয়া হৈছিল হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মা নেতৃত্বাধীন চৰকাৰ। কিন্তু বুধবাৰে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে বুলড’জাৰ নীতিক লৈ গ্ৰহণ কৰা কঠোৰ স্থিতিৰ পিছতে এতিয়া গৰম হৈ পৰিছে উত্তৰ প্ৰদেশৰ ৰাজনীতি। আদালতৰ নিৰ্দেশৰ পিছত প্ৰথম প্ৰতিক্ৰিয়া ব্যক্ত কৰি যোগী চৰকাৰে কয় যে আইনৰ শাসন সুশাসনৰ প্ৰথম চৰ্ত। এই দৃষ্টিকোণৰ পৰা উচ্চতম ন্যায়ালয়ে দিয়া সিদ্ধান্ত আদৰণীয়। এই সিদ্ধান্তই অপৰাধীৰ মনত আইনৰ প্ৰতি ভয়ৰ সৃষ্টি কৰিব। মাফিয়া বা সংগঠিত পেছাদাৰী অপৰাধীক নিয়ন্ত্ৰণ কৰাটো সহজ হ’ব।
উত্তৰ প্ৰদেশ চৰকাৰে লগতে কয় যে আইনৰ শাসন সকলোৰে বাবে প্ৰযোজ্য। যোগী চৰকাৰে সমান্তৰালভাৱে দায় সৰাৰ চেষ্টা চলাই কয় যে উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ আদেশ উত্তৰ প্ৰদেশ চৰকাৰৰ আধাৰত নহয়, বৰঞ্চ দিল্লীৰ প্ৰেক্ষাপটতহে। এই গোচৰটো জমিয়ত উলেমা-ই-হিন্দ বনাম উত্তৰ দিল্লী পৌৰ নিগম আদিৰ সৈতে জড়িত আছিল। অন্যহাতে এই নিৰ্দেশৰ পিছতে এতিয়া বুলড’জাৰ নীতিৰ প্ৰণয়ন কৰা যোগী চৰকাৰ আৰু আন আন চৰকাৰসমূহক সমালোচনাৰে থকাসৰকা কৰিছে বিৰোধীয়ে।
বহুজন সমাজবাদী পাৰ্টিয়ে এই সন্দৰ্ভত প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি কয় যে উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ এই সিদ্ধান্তৰ পিছত আশা কৰা উচিত যে উত্তৰ প্ৰদেশ আৰু অন্যান্য ৰাজ্য চৰকাৰসমূহে জনস্বাৰ্থ আৰু কল্যাণ সঠিকভাৱে আৰু সুকলমে পৰিচালনা কৰিব। ইয়াৰ লগে লগে বুলড’জাৰৰ আতংকৰ নিশ্চিতভাৱে অন্ত পৰিব।
‘বুলড’জাৰ নীতি’ সন্দৰ্ভত উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ সিদ্ধান্তক লৈ সমাজবাদী পাৰ্টিৰ সাংসদ অৱধেশ প্ৰসাদে কয় যে ন্যায়ালয়ৰ এই সিদ্ধান্ত আদৰণীয়। বিজেপিৰ ডাবল ইঞ্জিন চৰকাৰে ৰাইজৰ মাজত আতংকৰ সৃষ্টি কৰিছিল। উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ এই সিদ্ধান্তৰ পিছত এতিয়া ৰাজ্য চৰকাৰে যিসকল পৰিয়ালৰ ঘৰ ভাঙি পেলোৱা হৈছিল তেওঁলোকক ক্ষতিপূৰণ প্ৰদান কৰিব লাগিব আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত বিষয়াসকলৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব লাগিব।