ৰাজনৈতিক প্ৰতিবেদনঃ কৰ্ণাটকত কংগ্ৰেছে বিজয় নিচান উৰুওৱাৰ পিছত এতিয়া এই চৰ্চা পুনৰ এবাৰ আৰম্ভ হৈছে অহা বছৰ অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া লোকসভা নিৰ্বাচনত কঠিন হৈ পৰিব নেকি প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ পথ? প্ৰশ্ন উঠিছে, হ্ৰাস পাইছে নেকি মোদীৰ জনপ্ৰিয়তা? কংগ্ৰেছে এতিয়া বিজেপিক পৰাভূত কৰিব পৰাকৈ শক্তিশালী হৈ পৰিছে নেকি?
বিগত ৯ বছৰে কেন্দ্রত বিজেপিয়ে ক্ষমতা দখল কৰি আছে। একে সময়তে প্রধানমন্ত্রী মোদীয়ে কর্ণাটক বিধানসভা নিৰ্বাচনত বিজেপিক জয়ী কৰাবলৈ চেষ্টাৰ কোনো ক্ৰুটি ৰখা নাছিল। কিন্তু মোডীৰ এই প্ৰচেষ্টাই কৰ্ণাটকত বিজেপিৰ বিজয় ধ্বজা উৰুৱাবলৈ সক্ষম নহ’ল।
কৰ্ণাটকত কংগ্ৰেছৰ বিজয়ৰ লগে লগে অহা বছৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত বিজেপি বিৰোধী শিবিৰৰ নেতৃত্ব দিব পাৰে বুলি কংগ্ৰেছৰ দাবী আৰু অধিক শক্তিশালী হৈ পৰিছে।
অহা বছৰ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে আৰু বহু ৰাজ্যত অনুষ্ঠিত হ’ব বিধানসভা নিৰ্বাচন। যাৰ ভিতৰত ছত্তীশগড় আৰু ৰাজস্থানত কংগ্ৰেছ চৰকাৰ থকাৰ বিপৰীতে মধ্যপ্ৰদেশত আছে বিজেপিৰ চৰকাৰ।
চলিত বৰ্ষৰ নৱেম্বৰ মাহত ছত্তীশগড় আৰু মধ্যপ্ৰদেশত আৰু ডিচেম্বৰ মাহত ৰাজস্থানত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হ'ব। কোৱা হৈছে যে মধ্যপ্ৰদেশৰ নিৰ্বাচন যিদৰে বিজেপিৰ বাবে কঠিন, সেইদৰে ৰাজস্থানত কংগ্ৰেছৰ বাবেও এইবাৰ প্ৰত্যাহ্বানমূলক হ’ব।
বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰভাৱ
এই তিনিখন গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰাজ্যৰ বাহিৰেও নৱেম্বৰ মাহত মিজো নেশ্যনেল ফ্ৰণ্ট শাসিত মিজোৰামত আৰু ডিচেম্বৰ মাহত কে চন্দ্ৰশেখৰ ৰাও শাসিত তেলেংগানাত অনুষ্ঠিত হ’ব বিধানসভা নিৰ্বাচন।
বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰক্ৰিয়া ইয়াতেই শেষ নহয়। লোকসভা নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে বা সমান্তৰালভাৱে অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ, অৰুণাচল প্ৰদেশ, ছিকিম আৰু ওড়িশাতো বিধানসভা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হব। অহা বছৰৰ এপ্ৰিল মাহত এই ৰাজ্যসমূহত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হোৱাৰ পিছতে মে’ মাহত অনুষ্ঠিত হ’ব লোকসভা নিৰ্বাচন।
লোকসভা নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে কৰ্ণাটকৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছৰ জয় কোনো কাৰণতে বিজেপিৰ বাবে ভাল খবৰ হ’ব নোৱাৰে।
ওড়িশাৰ নবীন পাটনায়ক, অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ জগন মোহন ৰেড্ডী আৰু তেলেংগানাৰ কে চন্দ্ৰশেখৰ ৰাও অতি জনপ্ৰিয় নেতা। এই তিনিখন ৰাজ্যত বিজেপিৰ উপস্থিতি অতি দুৰ্বল৷ এনে পৰিস্থিতিত কৰ্ণাটকৰ পিছত এই ৰাজ্যসমূহতো বিজেপিৰ আশাৰ কোনো সুনিৰ্দিষ্ট কাৰণ নাই।
ভাৰতৰ ভোটাৰে বিধানসভা আৰু লোকসভা নিৰ্বাচনত পৃথক পৃথক বিষয়ক লৈ ভোটদান কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, ২০১৮ চনৰ ৰাজস্থানত বিধানসভা নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে জয়লাভ কৰিছিল যদিও লোকসভা নিৰ্বাচনত ৰাজস্থানৰ ২৫খন আসনৰ ভিতৰত ২৪খন আসনতে বিজেপিয়ে জয়লাভ কৰিছিল।
একেদৰে মধ্যপ্ৰদেশ আৰু ছত্তীশগড়ৰ ফলাফলো আছিল। হিন্দী ৰাজ্যৰ লোকসভা আৰু বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ ফলাফল বিগত কেইবাটাও নিৰ্বাচনৰ তুলনাত পৃথক। কিন্তু অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, ওড়িশা আৰু তেলেংগানাৰ বিধানসভা আৰু লোকসভাৰ ফলাফল একে।
হিন্দী ৰাজ্যতকৈ সুকীয়া জনাদেশ
২০১৯ চনৰ অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনত জগন মোহন ৰেড্ডীৰ দল ৱাই এছ আৰ চি পিয়ে বিশাল জয় লাভ কৰি লোকসভা নিৰ্বাচনত মুঠ ২৫খন আসনৰ ভিতৰত ২২খন আসন লাভ কৰিছল। তিনিখন আসন লাভ কৰিছিল টিডিপিয়ে। ৰাজ্যখনত বিগত লোকসভা নিৰ্বাচনত এখনো আসন লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাছিল বিজেপি।
ওড়িশাতো বিধানসভা নিৰ্বাচনত নবীন পাটনায়কে জয়লাভ কৰি লোকসভা নিৰ্বাচনত ২১খন আসনৰ ভিতৰত ১২খন আসনত জয়লাভ কৰিছল। তেলেংগানাতো লোকসভা নিৰ্বাচন আৰু বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ ফলাফল বেলেগ নাছিল। ২০০০ চনৰ মাৰ্চ মাহত ওড়িশাৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হোৱাৰ পিছত কেতিয়াও কোনো নিৰ্বাচনত পৰাস্ত হোৱা নাই নবীন পাটনায়ক।
বেলেগ বেলেগ ৰাজ্যৰ বিধানসভা নিৰ্বাচন আৰু লোকসভা নিৰ্বাচনৰ ফলাফললৈ লক্ষ্য কৰি এই কথা ক’ব পাৰি যে কৰ্ণাটকৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনত জয়ী হোৱাৰ পিছতো কংগ্ৰেছে যে লোকসভাতো জয়ী হ’ব সেয়া নিশ্চিত নহয়।
২০১৩ চনৰ কৰ্ণাটক বিধানসভা নিৰ্বাচনত ২২৪খন বিধানসভাৰ আসনৰ ভিতৰত বিজেপিৰ আসন ৪০খনলৈ হ্ৰাস পাইছিল যদিও ২০১৪ চনৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনত ৰাজ্যখনৰ ২৮খন আসনৰ ভিতৰত ১৭খন আসনতে বিজেপিয়ে জয়লাভ কৰিছিল। একে সময়তে ২০১৯ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনতো বিজেপিয়ে ২৮খন আসনৰ ভিতৰত ২৫খন আসন লাভ কৰে।
জ্যেষ্ঠ সাংবাদিক নীৰজা চৌধাৰীয়ে কয় যে কৰ্ণাটক বিধানসভাৰ নিৰ্বাচনী ফলাফলৰ ভিত্তিত নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ জনপ্ৰিয়তাক তুচ্ছজ্ঞান কৰাটো এতিয়াও উচিত নহয়।
মোদীয়ে এতিয়াও হেৰুওৱা নাই জনপ্ৰিয়তা
নীৰজা চৌধাৰীয়ে কয়, "কৰ্ণাটকত বিজেপিৰ স্থানীয় নেতৃত্ব কংগ্ৰেছতকৈ বহু দুৰ্বল। য়েডিয়ুৰপ্পাৰ বাহিৰে বিজেপিৰ কোনো শক্তিশালী নেতা নাই। য়েডিয়ুৰপ্পাও এতিয়া বহুত অজনপ্ৰিয় হৈ পৰিছে। কৰ্ণাটকত বিজেপিৰ পৰাজয়তকৈও বেছি। যাৰ বাবে কংগ্ৰেছৰ জয় গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰিছে।"
নীৰজাই কয়, "মই বিশ্বাস নকৰো যে কৰ্ণাটকত কংগ্ৰেছৰ বিজয় মোডীৰ অজনপ্ৰিয়তাৰ বাবেই হৈছে। হয়, মই নিশ্চিতভাৱে ক'ব পাৰো যে বিজেপিৰ স্থানীয় নেতৃত্ব বিশেষভাৱে অজনপ্ৰিয় আছিল। দ্বিতীয়তে, কংগ্ৰেছৰ জয় যিমানেই বিশাল আছিল, ইয়াৰ পৰা স্পষ্ট যে পৰম্পৰাগতভাৱে বিজেপিক ভোট দিয়া লিংগায়তসকলেও কংগ্ৰেছক ভোট দিছে।"
আগন্তুক নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে বিজেপিতকৈ অধিক অসুবিধাৰ সন্মুখীন হ’ব লাগিব। ৰাজস্থানত বৃদ্ধি পাইছে শচীন পাইলট বনাম অশোক গেহলটৰ বিতৰ্ক। দুয়োজন নেতাই দুই বিন্ন ধৰণে ইজনে আনজনৰ বিৰুদ্ধে বিসম্বাদ আৰম্ভ কৰিছে।
জ্যোতিৰাদিত্য সিন্ধিয়াই মধ্যপ্ৰদেশত বিজেপিত যোগদান কৰিছে আৰু ইয়াৰ প্ৰত্যক্ষ প্ৰভাৱ পৰিছে ৰাজ্যিক কংগ্ৰেছৰ ওপৰত। আনহাতে, ৰাজস্থান আৰু মধ্যপ্ৰদেশত বিজেপিৰ ভিতৰত এনে কোনো অন্তৰ্যুদ্ধ নাই।
জ্যেষ্ঠ সাংবাদিক ৰাধিকা ৰামাশ্বেশনে আৰু কয় যে নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে যিদৰে কৰ্ণাটকত পূৰ্ণ শক্তি প্ৰয়োগ কৰিছিল, বিজেপিৰ পৰাজয়ৰ পিছত তেওঁ এক ডাঙৰ আঘাত পাইছে।
অথলে গ’ল মোদীৰ আহ্বান
ৰামাশ্বেশনে কয়, "নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰৰ অন্তিম পৰ্যায়ত মোডীয়ে বজৰংগবলীৰ নামত ভোট বিচাৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। তেওঁ কেইবাটাও ৰোডশ্ব'ত অংশ লৈ বজৰংগবলীৰ নামত ভোট দিবলৈ জনতাক আহ্বান জনাইছিল যদিও মোদীৰ আবেদন এইবাৰ কামত নাহিল। বিজেপিয়ে য়েডিয়ুৰাপ্পাৰ ঠাইত বাসৱৰাজ বোম্মাইক মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে নিযুক্তি দিছিল আৰু ইয়াৰো বিপৰীত প্ৰভাৱ নিৰ্বাচনত দেখা পোৱা গৈছে।"
"কৰ্ণাটকত বিজেপি মানে য়েডিয়ুৰাপ্পা। ২০১২ চনত য়েডিয়ুৰাপ্পাক আঁতৰাই বিজেপিয়ে নিজৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিছিল। সেই ভুল আদৱানীয়ে কৰিছিল আৰু মোডীয়ে পুনৰ একে ভুলৰ পুনৰাবৃত্তি কৰিছিল।"
তেওঁ কয়, "যদিও কৰ্ণাটকৰ নিৰ্বাচনৰ ফলাফলে অহা বছৰৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ বিচাৰ কৰিব নোৱাৰে, কিন্তু কৰ্ণাটকৰ জনসাধাৰণে মোডীৰ প্ৰতিটো আবেদন নাকচ কৰাটো এটা সত্য।"
ৰাজ্যখনৰ স্থানীয় নেতাক বৰ্খাস্ত কৰি দীৰ্ঘদিন নিৰ্বাচনত জয়ী হ’ব নোৱাৰে বুলি বিজেপিৰ বাবে এয়া এক শিক্ষা। হাৰিয়ানা আৰু উত্তৰাখণ্ডৰ দৰে সমগ্ৰ ৰাজ্যখন বিজেপিয়ে শাসন কৰিব নোৱাৰে।
উত্তৰাখণ্ডত বিধানসভা নিৰ্বাচনত বিজেপিয়ে পূষ্কৰ সিং ধামীৰ হাতত পৰাস্ত হোৱাৰ পাছতো বিজেপিয়ে তেওঁক মুখ্যমন্ত্ৰী কৰি দিলে।
এয়া কিহৰ ইংগিত?
যোৱা বছৰৰ ডিচেম্বৰ মাহত গুজৰাটত বিজেপিয়ে অভিলেখ সৃষ্টি কৰিছিল আৰু কংগ্ৰেছে অপমানজনক পৰাজয়ৰ সন্মুখীন হৈছিল। আৰু হিমাচল প্ৰদেশত কংগ্ৰেছে বিজয় লাভ কৰিছিল।
কিন্তু হিমাচলত বিজেপি আৰু কংগ্ৰেছৰ ভোট ভাগৰ সামান্য পাৰ্থক্য দেখা গ’ল। হিমাচল প্ৰদেশত কংগ্ৰেছৰ ভোট ভাগ ৪৩.৯০ আৰু ৪০ খন আসন লাভ কৰে। বিজেপিৰ ভোটৰ ভাগ ৪৩ শতাংশ আৰু ২৫খন আসন লাভ কৰে।
ৰাহুল গান্ধীৰ ভাৰত জোড়ো যাত্ৰাৰ সৈতে জড়িত সুপৰিচিত ৰাজনৈতিক কৰ্মী যোগেন্দ্ৰ যাদৱৰ মতে কৰ্ণাটকৰ নিৰ্বাচনৰ ফলাফল ইমান নিৰপেক্ষ নহ’ব।
যোগেন্দ্ৰ যাদৱে দ্য প্ৰিন্টত লিখিছে, "কৰ্ণাটকৰ নিৰ্বাচনৰ ফলাফলৰ পিছত উত্তেজিত কংগ্ৰেছীসকলে বিজেপিৰ অন্ত পৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিব পাৰে। বিজেপিৰ মুখপাত্ৰই ক'ব যে বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ কোনো সম্পৰ্ক নাই।’
"মোৰ বিশ্বাস এই ফলাফলে মানসিক প্ৰভাৱ পেলাব। কংগ্ৰেছৰ জয়ে বিজেপিকো পৰাজিত হ'ব পাৰে বুলি এটা বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰিব। ভাৰত জোড়ো যাত্ৰাৰ পিছত সৃষ্টি হোৱা পৰিৱেশ জীয়াই থাকিব। কৰ্ণাটকৰ নিৰ্বাচনৰ ফলাফলৰ পিছত ২০২৪ চনৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ পটভূমি সৃষ্টি হব। কংগ্ৰেছৰ জয়েও ক'ব ধৰিছে যে সাম্প্ৰদায়িকতাবাদ নিৰ্বাচনত জয়ী হোৱাৰ নিশ্চয়তা নহয়।"
সুপৰিচিত ৰাজনৈতিক স্তম্ভলেখক তথা ইতিহাসবিদ ৰামচন্দ্ৰ গুহে কয় যে কৰ্ণাটকেই বিজেপিক অপমানজনক পৰাজয় দিছে আৰু সেয়া ব্যক্তিগতভাৱে কৰ্ণাটকৰ স্থানীয় বিজেপিতকৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী মোডী আৰু গৃহমন্ত্ৰী অমিত শ্বাহৰ পৰাজয়। সুপৰিচিত সাংবাদিক কৰণ থাপৰৰ সৈতে হোৱা এক সাক্ষাৎকাৰত ৰামচন্দ্ৰ গুহে কয়, "কৰ্ণাটকত বিজেপিয়ে নৰেন্দ্ৰ মোডীক মুখ কৰি স্থানীয় নেতৃত্বক একাষৰীয়া কৰি ৰাখিছিল। বিজ্ঞাপনত এই কথা স্পষ্টকৈ দেখা গৈছিল। আনহাতে কংগ্ৰেছৰ বিজ্ঞাপনত গান্ধী পৰিয়ালো আছিল যদিও ডি কে শিৱকুমাৰৰ সৈতে সিদ্ধাৰমাইয়াও ঠিক সন্মুখত আছিল। নৰেন্দ্ৰ মোডীয়ে নিজৰ ব্যক্তিত্ব আৰু জনপ্ৰিয়তাক নিৰ্বাচনী অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব বিচাৰিছিল যদিও সেয়া তেওঁৰ বাবে এইবাৰ বিফল হ’ল।"
মনমোহন সিঙৰ চৰকাৰৰ সুপৰিচিত অৰ্থনীতিবিদ তথা অৰ্থনৈতিক উপদেষ্টা কৌশিক বসুৱে কংগ্ৰেছৰ জয়ৰ সন্দৰ্ভত লিখিছে, "কৰ্ণাটকে আজি যি কৰে, কাইলৈ ভাৰতে কৰে।"
বসুৱে এই কথা উল্লেখ কৰিছে যে কৰ্ণাটকৰ আজিৰ ফলাফলে আগন্তক সময়ত হ’ব পৰা ৰাজনৈতিক পৰিৱৰ্তনৰেই ইংগিত বহন কৰিছে।